Categorie: JAZZ, MUZIEK
Zaterdag 14 Mei 2011 at 12:06 am
SYLVIE COURVOISIER/MARK FELDMAN QUARTET - JAZZ OHNE WORTE
Tekst en foto's van Roland Huguenin voor Cultuurpodium.com
(klik op de foto's voor vergroting)
Bimhuis, Amsterdam - 12 mei 2011 Schuchter betreedt het gezelschap van Sylvie Courvoisier het podium, alsof een niet te volbrengen opdracht wacht. Dit blijkt slechts een maskering van het vermijden van sociaal gedrag te zijn. De communicatie zal deze avond uitsluitend van muzikale aard zijn. De zware opdracht ligt meer aan de kant van het publiek. Dat krijgt een concert voor fijnproevers opgediend, dat bestaat uit gelaagde composities met veel schakeringen. Muziek die de grenzen van het bevattingsvermogen tart, maar ook veel ruimte laat voor poëzie. Muziek die inspanning vraagt, en zich laat lezen als vertellingen uit een sprookjeswereld; soms verontrustend, dan weer zachtmoedig. Dit kwartet spreekt een taal van vele perspectieven, die bovenal prachtig is uitgebalanceerd.
'Hotel du Nord' is het eerste stuk op de lessenaar en het is ook de titel van de cd van dit nieuwe kwartet, die deze maand uitkwam bij aanvang van een Europese tournee. Het is een serene opening, waarin de musici een enorme muzikale verfijning etaleren. Een droomwereld beneveld het gemoed, in een prachtige akoestische balans. Muziek klonk zelden zo helder, beheerst en gedetailleerd in de zaal van het Bimhuis.
Na enige tijd valt op dat er heel veel gebeurd. De muzikale atmosfeer verleid in vele opzichten tot associëren. De klankwereld van de groep past feitelijk niet binnen de gremia van jazz en improvisatie. Die neigt veel meer naar eigentijdse kamermuziek. Misschien is de term tijdloos nog beter gekozen in het perspectief van de vele gelijkenissen. De klank en de harmonische structuur van de melodieën die dit ensemble produceert doet regelmatig denken aan strijkkwartetten uit de (vroeg)twintigste eeuw. Vooral de unisono pizzicato gespeelde frasen gaan in die richting. Ook de verweving van vier individuele verhaallijnen, soms bijna een vierstemmig fuga, bevestigen de sterke ensemble-benadering.
Het gespeelde repertoire heeft een sterke samenhang en is grotendeels uitgeschreven. Dat past ook bij de precisie en de perfecte definitie van de uitvoering van de muziek. Er is echter ook ruimte voor solistische uitstapjes van Thomas Morgan en Gerry Hemingway, die hier niet per se hoeven te leiden tot virtuoze climaxen. Het gaat in deze zetting juist veel meer om het inpassen van vrije expressie.
Wel mag worden benadrukt dat Mark Feldman een dominante rol heeft in het geheel. Een primarius waardig, heeft hij een enorme technische beheersing van zijn viool. Daarnaast heeft hij een oneindig palet aan kleuren en ideeën. Hij kan zijn instrument razendsnel en in perfectie, laten schakelen tussen goedmoedigheid en onschuld of bezetenheid en razernij. Fascinerend is zijn vermogen om in fracties van seconden naar een plotselinge climax te schakelen en die even snel weer laat verdwijnen in sereniteit. Hij haalt de nodige grappen en grollen uit met zijn viool; met een soort glissando maakt hij geluiden die lijken op het versneld afspelen van een bandrecorder. Een geluidseffect dat André Pop veelvuldig toepaste in zijn muziek.
Minder dominant, maar feitelijk even begaafd en rijk, is het spel van Sylvie Courvoisier. Zij is het muzikale brein. Waar zij extravert is, is dat puur in haar composities. Op het podium blijft zij vooral verscholen achter haar grote haardos. Daarmee is ook het enige minpuntje benoemd: de musici zijn bloedserieus of supergeconcentreerd; contact met de zaal is er weinig. De stapeling van associaties, maakt als tegenhang daarvan, dat meer dan goed. Halverwege het concert sluipt er fragmentarisch ook wat 'ontregelende' swing in de muziek, waardoor de spanning ietsje breekt. Dat is een subtiele geste. Qua beleving wordt Eine kleine nachtmusik vakkundig getransformeerd tot Musik ohne swing of swing ohne jazz. Wellicht wordt de complexe eenvoud van de muzikale wereld van het echtpaar Feldman-Courvoisier het beste vertaald in schilderijen zonder tentoonstelling met wat fleugjes minimal swing. Verfrissend.
Reageer hieronder
Geen reacties