Maandag 06 Februari 2006 at 8:20 pm
Mariza de fadista en diva zonder weerga in The Choice - 013
Door Floris de Moel met foto's van Ellen van Geel
In de bijna uitverkochte grote zaal van
013 Tilburg speelde op zondag 5 februari, de Portugese Mariza met haar begeleidingsband. Aangekondigd als “de nieuwe koningin, de fadista onder de fadista’s en diva zonder weerga”, beloofde dit een spannende avond te worden.
Het concert startte met een kort instrumentaal stuk van de drie gitaristen: António Neto klassiek gitaar, Vasco Sousa bas gitaar en Luis Guerreiro Portugese gitaar, waarna Mariza het podium opliep en met een ingetogen rustig nummer direct de superlatieven in de aankondiging waarmaakte. Ze zingt makkelijk en gaat helemaal op in de muziek, al zingend vertelt ze het verhaal met haar muziek. Tijdens de nummers weet ze haar stem optimaal af te wisselen, dan weer ingetogen en rustig, dan weer hard en loepzuiver. Ook schroomt ze niet om stiltes te laten vallen in de nummers, je kunt met momenten een speld horen vallen in de zaal.
Het zijn niet alleen de ‘zware’ fadonummers die gespeeld worden, ook luchtige, vrolijke up-tempo nummers passeren de revue, waarbij Mariza al dansend over het podium beweegt.
Tussen de nummers door praat ze letterlijk met het publiek, ze vertelt haar verhaal over wat de nummers voor haar betekenen. Zo vertelt ze dat ze voor haar laatste cd ‘Transparante’ naar Brazilië is afgereisd. Daar heeft ze met muzikant en producer Jaques Morelenbaum samengewerkt aan dit derde album. Hiermee weet ze een brug te slaan tussen de verschillende culturen in haar leven (Afrika, Brazilië en Portugal) en weet ze steeds meer haar eigen sound te vinden. Na dit gezegd te hebben zingt ze “Meu fado meu”(= mijn eigen fado).
Afwisselend worden de nummers begeleid door de verschillende muzikanten, voornamelijk door de drie gitaristen maar daarbij ook ondersteunt door Jo ¢o Pedro Ruela percussie, Paulo Moreira cello, Antonio Barbosa violin en Ricardo Mateus op viola. De muzikanten krijgen ook tijd voor een instrumentaal nummer, een guitarreria. Tijdens dit nummer is er ruimte voor verschillende solo’s waarbij vooral de bassolo er wat mij betreft uit sprong.
Mariza verteld dat ze bij wijze van hobby literatuur en cultuur onderzoekt, een belangrijke dichter hierbij is voor haar Jorge Fernando. Verschillende nummers van haar komen van zijn hand. Maar ook zingt ze de liedjes van Amalia Rodrigues, waarmee ze nogal eens wordt vergeleken. De laatste vier jaar is vooral geïnspireerd door Carlos Do Carmo, haar leraar maar vooral ook vriend.
Naast de fado onderzoekt Mariza ook de volkscultuur van Portugal, ze probeert ook deze invloeden in haar muziek te verwerken. Bij wijze van voorbeeld speelt ze een oud folknummer uit het zuiden van Portugal getiteld ‘rok’ waarbij ze al zingend haar rok laat dansen over het podium.
Mariza, geboren in Mozambique, haar vader Portugees en haar moeder Afrikaans, groeit op in Lissabon. Hier hebben haar ouders een Taverne in de wijk ‘Mouraria’, de bakermat van de fado. Hier hoor je op iedere straathoek fado, dus ook in de taverne van haar ouders. Haar vader leerde haar al fado toen ze vijf jaar oud was. Hij gebruikte hierbij prenten en tekeningen om haar de tekst te laten onthouden. Maar naast fado luisterde ze ook naar jazz, blues, gospel en Braziliaanse liederen. Om ook haar Afrikaanse invloeden te benadrukken zingt ze een liedje over haar oma in Mozambique, een fado maar met duidelijke Afrikaanse invloeden.
Als laatste nummer heeft Mariza gekozen voor haar favoriete fado ‘Primavera’ een geweldige vertolking met een overweldigend slot wat iedereen in de zaal kippenvel bezorgde. Een staande ovatie volgde.
Een toegift kon niet uitblijven, Mariza begint met een verhaaltje van die middag. Ze was in Tilburg aangekomen en werd rondgeleid door 013. Hierbij kwamen ze in één van de andere zalen uit waar op dat moment de ‘Metal Matinee’ gehouden werd. Ze vroeg zich af waar ze terecht was gekomen en wat voor publiek ze voor zich zou krijgen die avond.
Voor de toegift vraagt ze het publiek zich te verplaatsen naar een taverne in Lissabon. Geheel onversterkt, zonder microfoons, brengt ze met de drie gitaristen de toegift ten gehore. Fenomenaal hoe ze onversterkt de hele zaal weet te vullen met haar stemgeluid en ook de zachte passages over kan laten komen. Weer kippenvel en een staande ovatie.
Als laatste nummer heeft ze gekozen voor het bekende engelse nummer ‘Summertime’. Ze weet het op geheel eigen wijze te vertolken: slow, jazzy maar toch met haar eigen fado invloeden. Een mooi slot voor deze geweldige avond.
Mariza -
website
Bezetting
Mariza “ vocal
Luis Guerreiro “ portuguese gitar
António Neto “ classic gitar
Vasco Sousa “ bas
Paulo Moreira “ cello
Antonio Barbosa “ violin
Ricardo Mateus “ viola
Jo ¢o Pedro Ruela - percussion
CD en DVD
Zondag 05 Februari 2006 at 9:52 pm
Good old jazz - Soesja Citroen in Bimhuis
Foto's Hans Speekenbrink (klik voor vergroting)
'
Bezetting
Soesja Citroen - zang
Berend van den Berg - piano
Ruud Ouwehand - bas
Linkje voor de CD
Don't Cry Baby
Soesja Citroen
Zaterdag 04 Februari 2006 at 10:09 am
Gé Reinders met 'blaosmuziek' bij Vrije Geluiden
Tekst en foto's Hans Speekenbrink (klik voor vergroting)
Gé Reinders wil geen troubadour genoemd worden dat vind hij een rotwoord. Dat is in zijn beeld iemand die de café's afschuimt en muziek speelt, in ruil voor een warme prak en wat drank. Helemaal ongelijk heeft hij misschien niet, maar toch heeft zijn stijl associaties met de positieve kant van het troubadourschap. Limburgse zanger Gé Reinders schuimt het land af op zoek naar de locale 'blaoskapel'. Tijdens zijn theatertoernee zal hij begeleid worden door dertig verschillende blaaskapellen en harmonieorkesten. De zaal van het Bimhuis is voor deze gelegenheid 'verbouwd' om de 100 man/vrouw sterke Douane Harmonie een plekje te kunnen geven voor de opnamen van Vrije Geluiden. Al bij binnenkomst wordt duidelijk dat de keurig in het grijs gestoken en goed verzorgde muzikanten niet de eerste de beste gelegenheidskapel zijn. Zij hebben er bovendien duidelijk zin in en Gé maakt voorafgaande aan de opnames op zijn charmante manier contact. "Ik ga eerst een beetje praten en sfeer maken, zodat iedereen het naar zijn zin heeft", zegt Roermondse Gé.
Al die verschillende orkesten geeft een hoop regelwerk. Al een jaar van tevoren krijgen ze de partituren in handen om te repeteren, gemaakt door drie verschillende arrangeurs aan de hand van zijn muziek en tekst. "Er moet iets gebeuren waar je kippenvel van krijgt", zegt Reinders, "dat is mijn kriterium". Ik hou persoonlijk helemaal niet zo van harmonieorkesten en blaaskapellen, maar kreeg inderdaad kippenvel bij de uitvoering van Gé's 'Blaosmuziek', een tedere liefdevolle ode aan alle locale koperblazers die op zondagmorgen bij elkaar komen om te spelen. De verschillende blaasinstrumenten vallen daarbij om de beurt in zodat het geluid achter Gé's zang en pianospel steeds verder aanzwelt. Inspiratie daarvoor was, aldus Gé, de vijftigerjaren hit 'Memphis Soul Stew' van King Curtis (Curtis Ousley). Gé mag dan geen troubadour zijn, zijn liedjes hebben wel dat karakter en zweven ergens tussen het chanson, klassieke muziek en folk en dat alles in het limburgse dialect.
Uitzending: Zondagochtend 11:00 uur Nederland 3
Vrije Geluiden.
Vrijdag 03 Februari 2006 at 12:14 pm
Geen risico met Dayna Kurtz in het Paard van Troje
Door Serge Julien, Foto's Martin Bols (klik voor vergroting)
“So, I got 15 minutes to make you happy? That gives a lot of pressure”. Dit zijn de eerste woorden van singer/songwriter Dayna Kurtz tot haar publiek dat vanavond naar het
Paard van Troje in Den Haag is gekomen voor een 'No Risk' Concert. Bij deze concerten geldt dat je je geld terug krijgt als je het binnen 15 minuten niks vindt. Het wordt echter al snel duidelijk dat niemand gebruik maakt van deze optie, maar besluit om de avond verder door te brengen met de uit New York afkomstige Dayna Kurtz. Bij haar lijkt de spanning inmiddels ook weg te zijn, want na de eerste drie “cruciale” nummers trekt ze haar te warme laarzen uit, gooit die naast zich neer en gaat er lekker “cozy” bij zitten.
Er is trouwens maar weinig New Yorks te horen aan de muziek van Kurtz. We horen vooral folk liedjes met zuidelijke jazz, blues en countryfolk invloeden die soms ook lekker broeierig overkomen. Kurtz begeleidt zichzelf op een acoustische gitaar, maakt hier en daar gebruik van een slide en speelt in een enkel nummer op een banjo.
Dayna Kurtz is niet direct een bekend klinkende naam maar deze dame timmert alweer een jaar of 15 aan de weg. Na vele demo’s en live optredens komt in 2002 eindelijk haar debuut CD uit onder de titel ‘Postcards From Downtown’. Twee jaar later volgt het prachtige en uitstekend ontvangen ‘Beautiful Yesterday’, waarvan vanavond ook nummers worden voorgedragen zoals Amsterdam Crown en Love Where Did you Go. Dit laatste nummer roept qua sfeer beelden op van de lievelingsstad van Kurtz: New Orleans.
De liefde voor deze stad uit ze vanavond ook in de ballade Nola van haar net uitgekomen cd ‘Another Black Feather’, waarvoor ze de nummers schreef tijdens een eenzaam verblijf in een sobere hut zonder elektra in de Sonoran woestijn in Arizona. Van deze cd speelt ze eveneens het bluesy Showdown, een beklemmend mooie It’s The Day Of Atonement 2001, geinspireerd door de ramp van 11 september 2001, alswel het tijdens het eerste cruciale kwartier gespeelde wonderschone Venezuela. Doen deze songs het op cd al goed met meerdere instrumenten, op het podium komen ze met slechts gitaarbegeleiding en spaarzame belichting net zo sterk uit de verf. Haar zangstem is krachtig en donker en roept vergelijkingen op met die van Marianne Faithfull maar ook met meer getinte artiesten als de in vergetelheid geraakte Tanita Tikaram of zelfs een donkere artieste als Tracy Chapman die ook muzikaal dicht in de buurt komt. De toon en inhoud van de nummers varieert van romantisch, dramatisch tot vrolijk. In welk geval ook, Kurtz weet je steeds weer te grijpen met haar doordringende stemgeluid.
Ze covert ook songs van anderen. In de toegift pakt ze uit met het van het nieuwe album afkomstige heerlijke tot jazzy getransformeerde All Over Again van Johnny Cash wat wordt vervolgd met een werkelijk verbluffende en intense versie van het nummer Joy In Repetition van Prince. Kurtz zet het nummer volledig naar haar hand en presteert het om naar mijn smaak het origineel te overtreffen. Magistraal!
Dayna Kurtz mag dan een relatief onbekende naam zijn, ze kan makkelijk in het rijtje worden gezet van artiesten als tijdsgenoten Beth Hart en Norah Jones (die trouwens meedoet op de CD Beautiful Yesterday) maar ook in het rijtje van oudgedienden als Marianne Faithfull Tom Waits en Leonard is zij niet misplaatst. BillBoard schreef:
"...she could be Leonard Cohen's spiritual daughter". Als Dayna Kurtz dit soort liedjes blijft maken loop je in geen enkel opzicht ‘risico’! Prachtig!
Dayna Kurtz
site
Geïnteresseerd in de CD?
Another Black Feather
Dayna Kurtz
Woensdag 01 Februari 2006 at 1:07 pm
Bik Bent Braam: “De spannendste muziekmachine van dit moment”
Tekst: Jacco Reijnhoudt en Hans Speekenbrink, foto's Hans Speekenbrink
(klik voor vergroting)
"De spannendste muziekmachine van dit moment", schreef Volkskrantrecensent Koen Schouten destijds. Een veelgebruikte quote inmiddels, want sindsdien is BBB op deze omschrijving bijna nog beter in Google te vinden dan op hun eigen naam. Bik Bent Braam is het concept van pianist/componist Michiel Braam. Zijn aanpak van een bigband is democratisch maar niet alleen daarom uniek. De meeste bigbands worden namelijk strak geleid, Duke Ellington is daar een voorbeeld van. Ellington schreef ook voor individuele bandleden maar gaf zijn musici weinig vrijheid. Een optreden van BBB is te vergelijken met gediciplineerde anarchie: veel vrijheid en desondanks of misschien wel daardoor perfect samenspel.
De eerste set in het Amsterdamse
Bimhuis begint met een soort ouverture, een droogkomische toelichting op het programma. Terwijl de bigband geluiden aan het voorbrengen is en Michiel Braam zichzelf op piano begeleidt, stelt hij de bandleden voor met hun postieve eigenaardigheden. Hij geeft daarbij met veel humor de clichés aan die iedereen herkent die wel eens in een bigband heeft gespeeld. Dit alles met een stem die deed denken aan een Nederlandse nieuwslezer die in de jaren zestig het Polygoonjournaal presenteert. Dit (door de omvang van de band bijna langdradige) gedeelte werd afgesloten met de ringtone ’RingBraam’ die via de site te vinden en te beluisteren is.
Met het project ’13 concerten’ toert BBB door Nederland. Michiel Braam schreef voor elk van zijn dertien bandleden een nummer, waarbij ieder bandlid nadrukkelijk in de schijnwerpers wordt gezet. De bandleden komen tijdens het optreden één voor één naar voren om op hun beurt hun ’ding’ te doen. De volgorde daarvan is kennelijk niet bij voorbaat vastgelegd, want regelmatig zien we bandleden hun vinger opsteken. Trombonist Wolter Wierbos heeft daarbij de rol van de nar. Hij mag inbreken wanneer hij maar wil en gedraagt zich prettig gestoord. Duidelijk is dat Michiel de nummers heeft afgestemd op de persoonlijkheid en kwaliteiten van de muzikanten. In veel gevallen kreeg het bandlid dat in de schijnwerpers stond bovendien de regie van wat er ging gebeuren op het gebied van o.a. interactie of de volgorde van het nummer. Deze werkwijze stond garant voor een enorme dosis spontaniteit op het podium.
De concertjes zaten vol verrassingen, onorthodoxe en dolkomische creatieve invallen. Zo zette trombonist Wolter Wierbos een perfecte Donald Duck neer met zijn instrument en hoorde het publiek Jan Willem van der Ham iets doen dat zelden voorkomt: improvisaties op een fagot. Imposant was de presentatie van Patrick Votrian met zijn gigantische bastuba. De hoorn gebruikte hij op een komische manier als een mond om tegen de piano te praten (zie foto) of om een 'verbaal' gevecht aan te gaan met de drums.
De grote contasten waren opvallend, bijvoorbeeld wanneer trompettist Angelo Verploegen swingend in de jazztraditie bleef, speelde de rest er ’abstract’ doorheen. Het is ontzettend knap om als bigband net zo’n flexibel samenspel neer te zetten alsof het een kleine bezetting betreft.
Omdat niet alles vast staat maakt het spelen in deze bigband voor de muzikanten natuurlijk ook zeer afwisselend en verassend en het plezier dat de musici er zelf in hadden was dan ook duidelijk zichtbaar voor het publiek. Kortom een zeer afwisselend project op het gebied van stijl en samenspel.
Wie 13 verschillende concertjes op een avond wil zien die allemaal op zichzelf staan moet zeker naar een optreden van deze meest creatieve bigband van Nederland gaan, die ook in het buitenland niet onopgemerkt gebleven is getuige de quote: "If anyone needs proof of the vitality of Dutch jazz, he (or she) needs look no further than Bik Bent Braam." (All Music Guide).
Bezetting
Michiel Braam-piano
site
Wilbert de Joode-contrabas
site
Joop van Erven-slagwerk
Frans Vermeerssen-tenorsax baritonsax
site
Frank Gratkowski-altsax, klarinetten
site
Jan Willem van der Ham-altsax, fagot
Bart van der Putten-altsax, klarinet
site
Peter Haex-tenortuba
Patrick Votrian-bastuba
Eric Boeren-cornet
site
Angelo Verploegen-trompet,
Wolter Wierbos-trombone
site
Hans Sparla-trombone
CD - linkjes
